Inhoud

Heemskerk is een plaats en gemeente in Midden-Kennemerland in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen. Alleen de buurtschappen Noorddorp en Heemskerkerduin zouden hieronder gerekend kunnen worden.

De eerste sporen van bewoning in Heemskerk dateren van enkele eeuwen voor het begin van onze jaartelling. Bij opgravingen aan de Jan Ligthartstraat werden in 2004 voetsporen en waterputten gevonden.

Edelen lieten hier, al of niet daartoe aangespoord door de graven van Holland, versterkingen oprichten, zoals Adrichem, Banjaert, Meerestein, Rietwijk, Poelenburg, ?t Huis tot Heemskerk (het latere Marquette) en Assumburg. Heemskerk lag in die tijd immers in de frontlinie tussen het graafschap Holland en het woongebied van de West-Friezen en het was daarom zaak Holland te verdedigen tegen mogelijke aanvallen vanuit het Westfriese gebied. Tegelijkertijd konden al deze kastelen dienen als uitvalsbasis om het woelziek en wispelturig volk der Friezen te onderwerpen. In 1274 gaven de Friezen zich gewonnen en werd West-Friesland bij Holland gevoegd, waardoor al deze kastelen hun offensieve en defensieve betekenis verloren. Op twee uitzonderingen na, Heemskerk (Marquette) en Assumburg, zijn zij alle in de loop der eeuwen verwoest of gesloopt. In 1610 kwam het Huis tot Heemskerk in bezit van de edelman Daniel de Hertaing, heer van Marquette. De laatste bewoner van het landgoed was jonkheer Gevers. In 1980 verkocht hij zijn bezit. Het kasteel wordt tegenwoordig gebruikt als restaurant en congrescentrum. In 1867 ontruimde de weduwe van Jacob Maarten Deutz van Assendelft het slot Assumburg. In 1933 werd het kasteel, dat in 1546 zijn huidige gedaante heeft gekregen, ingericht tot jeugdherberg.

Heemskerk beschikt over vele sportverenigingen waaronder vier tennisclubs, twee voetbalclubs, een basketbalvereniging,een zwemvereniging en een volleybalvereniging. Een bekende vereniging die veel sporten aanbiedt zoals turnen, aerobics, volleybal en seniorengym is TOSS Heemskerk. Tevens bevindt zich binnen de gemeentengrenzen het golfterrein van de Heemskerkse Golfclub.

De twee voetbalverenigingen ADO '20 en ODIN '59 zijn al jaren succesvolle amateurclubs. Gezamenlijk hebben beide clubs bijna 2000 leden. ADO '20 komt vanaf het seizoen 2012-2013 uit in de Zondag Topklasse, nadat in het voorgaande seizoen het kampioenschap van de zondag hoofdklasse werd behaald. ODIN '59 komt sinds enkele jaren uit in de zaterdag hoofdklasse A.

Verder komen de handbalvrouwen van de Heemskerkse handbalvereniging DSS vanaf 2010/2011 uit in de Eredivisie van het Nederlands vrouwenhandbal. Het seizoen 2013/2014 zijn de dames ook weer kampioen geworden in de eerste divisie en daarmee weer terug in de Eredivisie voor het seizoen 2014/2015. Zij spelen hun thuiswedstrijden in sporthal "de Waterakkers".

Sinds 2008 beschikt Heemskerk ook over een nieuw kunstgrasveld, dat mede mogelijk gemaakt is door de Johan Cruyff Foundation en is gevestigd aan de Laan van Assumburg.

Een evenement dat was uitgegroeid van een lokale Heemskerkse activiteit tot een grootse happening in Noord-Holland was het kampioenschap Polsstokverspringen over de Neksloot. Buurtcentrum de Schuilhoek organiseerde dit evenement tot 2009 op 2e Pinksterdag. Jaarlijks bezochten ruim 15.000 bezoekers dit ?Friese? evenement op de grens van West-Friesland met veel kinderactiviteiten, braderie, live muziek en oud-Hollandse spelen.

Ten westen van Heemskerk ligt het Noordhollands Duinreservaat, beheerd door het waterleidingbedrijf PWN. Op de fiets of lopend is het mogelijk naar het Heemskerkerstrand te gaan. Gemotoriseerd verkeer is niet toegestaan, behalve voor bestemmingsverkeer met speciale vergunning. Het Heemskerkerstrand kenmerkt zich als een familiestrand. De afstand bedraagt circa vijf kilometer van dorpskern tot strandtoegang.

De Heemskerkse Kermis vindt jaarlijks plaats vanaf de woensdag voor de eerste donderdag van september en duurt tot en met de vrijdag erna. Woensdagochtend om 11.00 uur wordt de kermis ingeluid met het traditionele 'Eerste Deuntje' in de twee feesttenten in het dorpscentrum. Donderdag vindt de kortebaandraverij plaats, een paardendrafwedstrijd met sulky's waar men kan wedden op de uitslagen. Het gebied rond deze harddraverij is vaak een ontmoetingsplaats van Heemskerkers die elkaar lang niet hebben gezien.

De Heemskerkse Kermis is een van de Noord-Hollandse Kermissen, zoals men die 's zomers veel in West-Friesland en andere gebieden van Noord-Holland kan meemaken. Dat de Heemskerkse Kermis een tamelijk grote kermis is kan men zien aan de brouwerij-omzetten van vooral het merk Amstel van de Heineken-brouwerijen: in de jaren negentig was de bieromzet van de Heemskerkse Kermis een van de hoogste van alle Noord-Hollandse kermissen.